COMMENTARY | By Sonny Africa | Beyond an anti-corruption drive or ‘successful’ elections and a peaceful transition from the Arroyo administration, the real test of democracy in the country depends on identifying the real problems and the…

Also on the elections and prospects under the incoming administration: The Ills of Privatized Elections; RP under new gov’t: is there hope for our backward economy?; First 100 days: beyond corruption, real steps to reform; From a weak republic: Challenges for the next administration; Seeking change: Will the May 2010 elections deliver?; The May 1 question: What hope has labor after the May 2010 polls?”

IBON Features— There is a moment of optimism in the country due to relatively ‘credible’ election results, an incoming ‘legitimate’ government, and a supposedly anti-corruption Aquino administration. The hopefulness may persist for a while unless reports of automated election irregularities and of traditional political maneuvering reach crisis proportions.

But the prospects for change depend on the real problems being identified and the right set of tools being used to solve or manage them. More than an anti-corruption drive or ‘successful’ elections and a peaceful transition from the Arroyo administration, these are the real test of political and economic democracy in the country.

The incoming administration faces long-standing challenges that have kept the Philippines poor and underdeveloped. These are even aggravated by persistent instability in the world economy due to a global economic crisis that is still unfolding.

If the populist tag line, “Kung walang corrupt, walang mahirap” is used as framework in achieving genuine reform in the country, then it is deficient. The drive against corruption is only a small part of the comprehensive and concrete platform of governance needed that decisively breaks from the failed approaches of the past.

The country’s problems are so many and varied that it makes the insistent anti-corruption rhetoric– as if these were the main cause of the country’s problems – actually dangerous.

Overemphasizing corruption?

Corruption is admittedly pervasive, long-standing and has always reached to the highest levels of government. It is also true that this drains public resources and in so many ways undermines sound economic management and stifles productive activity. But without understating the damage caused by corruption, it is important to see the deeper and greater damage from ‘free market’ policies of globalization.

Despite lamentations about corruption and even of ‘political instability’, globalization policies have still been successfully implemented over the past decades: removing trade barriers, taking away investment controls, privatization of public utilities and social services, deregulation of the economy, and continued debt payments. All together these have eroded local manufacturing and agriculture, caused record joblessness and rising poverty, and forced millions of Filipinos abroad.

Indeed the corruption mantra is being used as a smokescreen to hide the failure of globalization policies. Since the 1990s when evidence of failure of neoliberal reforms started to pile up and the legitimacy of the International Monetary Fund and World Bank was being challenged, neoliberal proponents concocted and sold the Post-Washington Consensus idea—that it was bad governance, and not ‘free market’ policies, that must be blamed for the worsening poverty and crisis in underdeveloped countries that implemented neoliberal reforms.

The economic decline is blamed on corruption rather on how ‘free market’ policies have removed state support for local producers and prematurely exposed them to foreign competition. Deteriorating public health and education services are blamed on corruption rather than on privatization amid uninterrupted debt servicing. Poor governance is blamed on corruption rather than on undemocratic elite domination of political processes and economic policy-making. Corruption has become a convenient scapegoat to cover up the serious ills of neoliberal policymaking.

Worsening unemployment due to globalization means many hundreds of billions in pesos in lost potential output every year from idle manpower, aside from the human misery that joblessness causes. Privatization and austerity measures mean a hundred billion less pesos spent annually on health, education and housing. Meanwhile unceasing debt service sees interest and principal payments steadily approaching a trillion pesos a year. The amount skimmed off public funds by corrupt officials is considerable – with some estimates placing this at up to US$2 billion a year– but nonetheless still pales in contrast to the social losses due to globalization.

The role of liberalization, privatization and deregulation policies in actually feeding large-scale and systemic corruption in the country is also important. The ‘free market’-driven surge of foreign capital and goods in the country has created rich opportunities for commissions, bribes and smuggling by politicians and bureaucrats even as vital mechanisms of public control, scrutiny and transparency have been dismantled or made inutile.

Overemphasizing corruption as the root of social and economic backwardness diverts from the basic reforms that the country needs as well as disguises the continued implementation of policies that the country can do without. Transparency and accountability in policymaking and implementation are desirable, but the lack of meaningful policies for national development– and the pervasiveness of those benefiting mainly narrow elite interests– has much farther-reaching adverse effects on people’s welfare.

The problem

The overarching development objective is to improve the economic and political well-being of the majority of Filipinos. The central economic challenge is to address distortions in the economy that keep Filipino working people from fully benefiting from their labor and the country’s natural resources, and that inhibit the nation’s economic potential.

For too long, the approach has been to rely on creating a globalized open economic policy environment desired by foreign and domestic investors. While they are only a small minority of the economically active population, it is argued that the success of their enterprises will create jobs, increase incomes and support economic progress.

There has certainly been economic growth, rising corporate profits and mounting personal wealth of a few. Yet economy-wide real joblessness has been at a record sustained high for nearly a decade and which has forced around nine million overseas to find work. Around 66 million Filipinos are poor and try to survive on P86 or much less each day—with half of the population actually struggling on just P18-54 per day.

The economy’s prospects are undermined further by problems in the sectors expected to create jobs and dynamism: local manufacturing has shrunk to as small as its share of the economy in the 1950s while agriculture is at its smallest in the country’s history. Small and medium producers across the country have been hit by waves of bankruptcies.

The approach of relying on a narrow section of big private sector interests has clearly failed. The policy priority must instead be on giving the vastly more numerous Filipino working people a greater share of the products of their labors as well as real access to land, capital and government support—likewise with any genuinely local small and medium enterprises. The excessive reliance on external sources of growth such as exports and remittances is also a failure. The focus rather must be on building domestic economic foundations to be able to gain net benefits from international trade and investment.

The immediate political challenge in turn is to arrest the worst anti-democratic and anti-nationalist tendencies of the Philippine state. The Arroyo administration and its allies controversially used the powers of government for grand-scale electoral fraud and to accumulate uncounted tens of billions of pesos in kickbacks, payoffs and ill-gotten wealth. The military, police and courts were wielded in a crackdown on the Left and progressive groups so brutal and methodical as to draw international condemnation. The Philippines– one of the largest countries in the world (ranking 13th by population)– became ever more linked to the United States (US) geopolitical agenda including being opened up to greater military intervention.

The further damage wrought to the country’s political institutions needs to be remedied. The long process for this can only begin if there is first accountability for the high-level corruption as well as the widespread human rights violations in the course of the government’s counterinsurgency programs Oplan Bantay Laya (OBL) I and II. The impunity will only end if, aside from rhetoric, there is real accountability.

The commission to investigate Pres. Gloria Macapagal-Arroyo that presidential frontrunner Aquino announced during the campaign period is a start even if there are fears that this would be undermined by Arroyo-leaning allies in the Ombudsman and Supreme Court. But also important is to take advantage of international judicial bodies such as the International Criminal Court (ICC) set up by the United Nations (UN) to try war crimes when local courts are unwilling or unable to do so.

Democratic governance in the people’s best interests has also been hampered by foreign policy being overly deferential to foreign powers, especially the US, and in contrast refusing to deal with the country’s armed groups in a principled manner. The political atmosphere for domestic development would be greatly served by an immediate assertion of national sovereignty vis-à-vis the US as well as by using the venue of peace talks to take up meaningful social, economic and political reforms that address the roots of armed conflict.

Initial solutions

The new administration has yet to be proclaimed but it is in the best interests of the people to craft and demand, as soon as possible, concrete steps towards real change, progress, prosperity and sovereignty. The Aquino administration’s ‘reformist’ credentials will depend on how far it is able to reverse the failed policies of past administrations including of the outgoing Arroyo administration.

There are policy results immediately achievable or that can be begun in the first 100 days of the new administration that can be first steps towards real reform in the country:

1. Repeal the VAT Reform Law (RA 9377).
2. Repeal the automatic appropriation for debt service by amending Section 31 of PD 1177 that provides for this, and also by amending Section 26, Chapter 4, Book VI of EO 292 (Administrative Code of 1987) that reiterates in toto Section 31 of PD 1177.
3. Ensure a budget of at least P281 billion for education, P39 billion for health and P13 billion for housing in the 2011 national government budget to bring social services to their most recent respective annual peaks of education spending per school-age child (1998), health spending per capita (1997), and housing spending per capita (2000).
4. Suspend and review the Japan-Philippines Economic Partnership Agreement (JPEPA) and the on-going negotiations with the European Union (EU) on a Partnership Cooperation Agreement (PCA).
5. Convene a multi-stakeholder review of government negotiating strategy and of deals approved in talks as part of ASEAN (i.e. Japan, China, Korea, Australia-New Zealand, India, EU, US and the ASEAN Trade in Goods Agreement).
6. Convene a multi-stakeholder review to identify local products that can be given increased tariff protection initially up to the simple average bound tariff already allowed under WTO rules of 25.8% (from the simple average applied tariff of only 7.1%).
7. Cancel the Hacienda Luisita stock distribution option (SDO) scheme and distribute the land to the farmers.
8. Implement an immediate across-the-board nationwide wage hike of P125.
9. Investigate and prosecute Representative-elect Gloria Macapagal-Arroyo for electoral fraud and the various corruption scandals during her administration involving herself, her family and allies.
10. Transmit the 1998 Rome Treaty of the International Criminal Court (ICC) to the Philippine Senate for ratification.
11. Suspend and review the Visiting Forces Agreement (VFA) with the US and, in the meantime, expel all US military personnel in the country and stop all on-going or planned operations, trainings, exercises, projects and other activities involving US forces.
12. Immediate resumption of formal peace talks with the National Democratic Front of the Philippines (NDFP) and Moro Islamic Liberation Front (MILF).

These are necessary initial key elements towards a progressive tax regime, rational debt servicing, greater state responsibility for essential social services, genuine agrarian reform, repudiation of obsolete globalization policies, repairing the damage to the country’s political institutions, giving momentum to a democratization process, and addressing the roots of armed conflict in poverty and underdevelopment.

Any new administration aiming to be ‘reformist’ has to contend with important realities: drastically weakened industry and agriculture; accumulated economic laws and policies; an entrenched bureaucracy further complicated by pressures for post-election political payback; and self-interested interlocking political and business interests (even among its own ranks). Local democratic processes are still developing and elite oligarchs still dominate. In particular the Aquino administration faces counter-maneuvering by the Arroyo, Estrada and Villar camps which each have their own bases in the Senate, Congress and local governments.

Amid such difficulties, it becomes all the more important to immediately send a strong signal of real reform and establish substantial momentum among the real forces for change in the country. In current conditions the most essential strategy for achieving these initial policy results is then to rely on the strength of progressive forces within and outside government—they are the main source of pressure for implementation and the main constituency that would support these first steps to reform. IBON Features

Mr Sonny Africa is the research head of IBON Foundation, an independent development institution established in 1978 that provides research, education, publications, information work and advocacy support on socioeconomic issues.

UNANG 100 ARAW: LAMPAS SA KONTRA-KORAPSYON, MGA TUNAY NA HAKBANG TUNGO SA REPORMA

Lampas sa kampanyang kontra-korapsyon o ‘matagumpay’ na eleksyon at mapayapang transisyon mula sa administrasyong Arroyo, ang tunay na pagsubok sa demokrasya sa bansa ay nakasalalay sa pagkilala sa mga tunay na problema at tamang kulumpon ng mga pamamaraan para bigyang-solusyon ang mga ito.

Ni Sonny Africa

Lathalaing IBON – May panahon ng optimismo sa bansa dahil sa relatibong ‘kapani-paniwalang’ resulta ng eleksyon, isang papasok na ‘lehitimong’ gubyerno, at isang diumano’y kontra-korapsyong administrasyong Aquino. Maaaring manatili ang pag-asa nang ilang panahon maliban kapag lumobo nang husto ang mga ulat tungkol sa mga iregularidad ng automated na eleksyon at ng mga tradisyunal na maniobrang pulitikal.

Subalit ang anumang posibilidad ng pagbabago ay nakasalalay sa pagkilala sa mga tunay na problema at sa tamang mga pamamaraang ginagamit para malutas o maharap ang mga ito. Higit sa kampanyang ‘kontra-korapsyon’ o ‘matagumpay’ na eleksyon at mapayapang transisyon mula sa administrasyong Arroyo, ito ang mga tunay na susubok sa demokrasyang pampulitika at pang-ekonomya sa bansa.

Ang papasok na administrasyon ay nahaharap sa napakatagal nang mga hamon na nagpanatiling dukha at paatras ng Pilipinas. Pinalala pa ang mga ito ng walang-patid na kawalang-estabilidad sa pandaigdigang ekonomya na dulot ng pandaigdigang krisis sa ekonomya na patuloy pang nagkakahugis.

Kung ang populistang linyang “Kung walang korap, walang mahirap” ay ginamit bilang balangkas ng pag-abot ng tunay na reporma sa bansa, nagkukulang ito. Ang kampanya laban sa korapsyon ay isang maliit na bahagi lamang ng komprehensibo at konkretong plataporma ng kinakailangang panggugubyerno na mapagpasyang kumakalas sa mga bigong pamamaraan ng nakaraan.

Napakarami ng at iba’t iba ang mga problema ng bansa kayat ginagawa nitong mapanganib ang paulit-ulit na retorikang kontra-korapsyon – na para bang ito ang pangunahing dahilan ng mga problema ng bansa.

Labis na pagbibigay-diin sa korapsyon?

Di maikakailang mapanghimasok, napakatagal at umabot na sa pinakamatataas na antas ng gubyerno ang korapsyon. Totoo rin na sinasaid nito ang pampublikong rekurso at sa maraming paraan ay sumisira sa mainam na pangangasiwa sa ekonomya at binabansot ang produktibong aktibidad. Pero nang hindi minamaliit ang pangwawasak na sanhi ng korapsyon, mahalagang Makita ang mas malalim at mas malaking pangwawasak dulot ng mga patakaran ng ‘malayang pamilihan’ ng globalisasyon.

Sa kabila ng mga reklamo tungkol sa korapsyon at kahit sa ‘mabuway na pulitika’, patuloy pa ring matagumpay na ipinatupad ang mga patakaran ng globalisasyon nitong mga nakaraang dekada: pagtanggal ng kontrol sa kalakal at pamumuhunan, pribatisasyon ng mga pampublikong kagamitan at serbisyong panlipunan, deregulasyon ng ekonomya, at patuloy na pagbabayad-utang. Sabay-sabay nitong pinaguho ang local na manupaktura at agrikultura, nagsanhi ng walang-kapantay na disempleyo at papatinding kahirapan, at nagpwersa sa milyun-milyong Pilipino na mangibang-bansa.

Sadyang ang korapsyon ay ginagamit bilang pantabing upang itago ang kabiguan ng mga patakarang globalisasyon. Mula noong 1990s nang ang ebidensya ng pagkabigo ng mga repormang neoliberal ay nagsimulang magpatung-patong at ang pagiging lehitimo ng International Monetary Fund at World Bank ay kinukwestyon, inimbento at binenta ng mga neoliberal na tagasulong ang ideyang Post-Washington Consensus – na ang masamang panggugubyerno, at hindi ang mga patakarang ‘malayang pamilihan’, ang dapat sisihin sa tumitinding kahirapan at krisis sa mga atrasadong bansa na nagpatupad ng mga repormang neoliberal.

Ang pagbagsak ng ekonomya ay isinisisi sa korapsyon imbes sa kung papaano tinanggal ng mga patakaran ng ‘malayang pamilihan’ ang suporta ng gubyerno para sa mga local na manininda at hilaw silang isinabak sa dayuhang kompetisyon. Ang lumalalang serbisyong kalusugang pampubliko at edukasyon ay isinisisi sa korapsyon imbes na sa pribatisasyon sa gitna ng di-maawat-awat na pagbabayad-utang. Ang malamyang panggugubyerno ay isinisisi sa korapsyon imbes na sa di-demokratikong paghahari ng iilan sa mga prosesong pulitikal at sa paglikha ng mga patakarang pang-ekonomya. Naging madulas na palusot ang korapsyon upang pagtakpan ang mga seryosong sakit ng paglikha ng mga patakarang neoliberal.

Ang lumalalang disempleyo na sanhi ng globalisasyon ay nangangahulugan ng daan-daang-bilyong piso ng nalustay na potensyal na produkto kada taon dahil sa di-nagamit na lakas-bisig, bukod pa sa pagdurusa ng tao sanhi ng kawalang-trabaho. Nangangahulugan ang pribatisasyon at mga hakbang sa pagtitipid ng sandaang-bilyong-pisong bawas sa taunang paggastos sa kalusugan, edukasyon at pabahay. Samantala sa walang-tigil na pagbabayad-utang ang interes at bayad-prinsipal ay tuluy-tuloy na umaabot nang isang trilyong piso kada taon. Ang halagang nakaltas sa pampublikong pondo ng mga korap na upisyal ay di matatawaran – may ilang pagtantsa na umaabot ito sa US$2 bilyon kada taon – pero maliit pa rin ito kumpara sa mga panlipunang kawalan dahil sa globalisasyon.

Mahalaga rin ng papel ng mga patakarang liberalisasyon, pribatisasyon at deregulasyon sa aktwal na pag-ambag sa malawakan at sistemikong korapsyon sa bansa. Ang pagsirit ng dayuhang kapital at produktong tulak ng ‘malayang pamilihan’ sa bansa ay lumikha ng maraming oportunidad para sa mga kumisyon, panunuhol at pamimirata ng mga pulitiko at burukrata habang ang mga mahahalagang mekanismo ng pampublikong kontrol, pag-usisa at pagbubukas ay inalis na o ginawang inutil.

Lumilihis sa mga batayang reporma na kailangan ng bansa ang sobrang pagbibigay-diin sa korapsyon bilang ugat ng panlipunan at pang-ekonomyang pagka-atrasado. Ikinukubli rin nito ang patuloy na pagpapatupad ng mga patakaran na di kinakailangan ng bansa. Kaiga-igaya ang pagiging bukas at may pananagutan sa paglikha at pagsasakatuparan ng mga patakaran – subalit ang kawalan ng mga makabuluhang patakaran para sa pambansang pag-unlad – at ang pamamayagpag ng mga nakikinabang sa mga makikitid na interes na iilan – ay may mas malalalang mapanirang epekto sa kapakanan ng mamamayan.

Ang problema

Ang pinakamasaklaw na mithiing pangkaunlaran ay ang mapabuti ang pang-ekonomya at pampulitikang kagalingan ng karamihan sa mga Pilipino. Ang pangunahing hamong pang-ekonomya ay harapin ang mga kabaluktutan sa ekonomya na nagkait sa mga nagtatrabahong Pilipino ng bung-buong pakinabang mula sa kanilang pinaghirapan at sa mga natural na yaman ng bansa, at sumagka sa pang-ekonomyang potensyal ng bansa.

Matagal na panahon nang ang istilo ay sumandig sa paglikha ng kapaligirang bukas sa globalisadong patakarang pang-ekonomya na siyang gusto ng mga dayuhan at local na mamumuhunan. Habang sila ay maliit na bahagi lamang ng populasyong aktibo sa larangan ng ekonomya, may mga naniniwalang ang tagumpay ng kanilang mga negosyo ay lilikha ng mga trabaho, magpapataas ng mga kita at susuporta sa pang-ekonomyang pag-unlad.

Tunay na nagkaroon ng paglagong pang-ekonomya, pagtaas na pangnegosyong tubo at paglago ng kayamanang personal ng iilan. Subalit sa buong saklaw ng ekonomya, ang tunay na disempleyo ay nasa walang-kapantay na mag-iisang-dekadang katindihan na nagpwersa sa may siyam na milyong mamamayan na mangibang-bansa upang maghanap ng trabaho. May 66 milyong Pilipino ang mahirap at nagtatangkang mabuhay sa P86 o malayong mas kaunti pa kada araw – habang kalahati ng populasyon ang nagkukumasya sa P18-54 lamang kada araw.

Ang hinaharap ng ekonomya ay lalong pinadidilim ng mg aproblema sa mga sector na inaasahang lilikha ng trabaho at dinamismo: ang local na manupaktura ay kumupis na sa kasinliit ng bahagi nito sa ekonomya noong 1950s habang ang agrikultura ay nasa pinakamaliit nitong ambag sa kasaysayan ng bansa. Ang maliliit at panggitnang mga prodyuser sa buong bansa ay tinamaan na ng alon ng pagkabangkarote.

Malinaw na nabigo na ang istilo ng pag-asa sa manipis na seksyon ng interes ng malalaking pribadong sector. Imbes, ang prayoridad ng patakaran ay dapat mapunta sa pagbibigay sa ibayong mas malawak na bilang ng mamamayang Pilipino na nagtatrabaho ng mas malaking bahagi ng mga produkto ng kanilang mga tinrabaho. Dapat din, mas kaya nila – gayundin ng anumang tunay at local na maliit o panggitnang negosyo – na maabot ang lupa, puhunan at suporta ng gubyerno. Ang sobrang pagsandig sa mga eksternal na pagmumulan ng paglago tulad ng mga eksport at remitans ay bigo rin. Kailangang ang pokus ay sa paglikha ng local na pundasyong pang-ekonomya upang magtamo ng netong benepisyo mula sa internasyunal na pangangalakal at pamumuhunan.

Ang kagyat na hamong pampulitika naman ay ang mahinto na ang pinakamasasamang kontra-demokratiko at kontra-nasyunalistang tunguhin ng gubyerno ng Pilipinas. Kontrobersyal na ginamit ng administrasyong Arroyo at mga alyado nito ang mga kapangyarihan ng gubyerno para sa malawakang pandarayang electoral at upang makatabo ng di-bilang na puu-puong-bilyong piso bilang kickback, kabayaran at nakaw na yaman. Umani ng pandaigdigang pagkundena ang brutal at sistematikong paggamit sa military, pulis at korte sa pagtugis sa mga grupong Kaliwa at progresibo. Higit kailanman, lalong nadawit ang Pilipinas – isa sa pinakamalaking bansa sa mundo (pang-13 sa populasyon) – sa geopolitical na adyenda ng Estados Unidos (US) kabilang na ang pagiging mas bukas sa higit pang interbensyong militar.

Ang ibayong pagkasira sa mga pulitikal na institusyon ng bansa ay kinakailangang maayos. Ang mahabang proseso para rito ay makapagsisimula lamang unang-una kung mayroong pagpapanagot para sa mataas na antas ng korapsyon gayundin sa malawakang paglabag sa mga karapatang-tao sa proseso ng programang kontra-insurhensya ng gubyernong Oplan Bantay Laya (OBL) I at II. Ang kawalang-kaparusahan ay matatapos lamang kung, bukod sa retorika, ay may tunay na pagpapanagot.

Ang kumisyon ang imbestigahan si Pang. Gloria Macapagal-Arroyo na inianunsyo ng nangunguna sa paligsahan sa pagkapangulo na si Aquino habang nangangampanya ay maituturing na umpisa kahit na may mga pangamba na mamaniobrahan ito ng mga alyado ni Arroyo sa upisina ng Ombudsman at sa Korte Suprema. Subalit mahalaga ring masunggaban ang mga internasyunal na grupong hudisyal gaya ng International Criminal Court (ICC) na itinatag ng United Nations (UN) upang litisin ang mga krimen sa digma gayong ang mga local na korte ay nag-aatubili o walang kakayahang gawin ito.

Nasagkaan ng patakarang panlabas na kiling sa mga dayuhang kapangyarihan, laluna sa US, ang demokratikong panggugubyerno sa pinakamahusay na interes ng mamamayan. Ito’y kabaligtaran ng pagtangging makipagharap sa mga armadong grupo sa bansa sa isang prinsipyadong paraan. Makakabuti nang husto para sa pampulitikang kundisyon para sa lokal na pag-unlad ang kagyat na paggiit ng pambansang soberanya sa US gayundin ang paggamit sa mga usapang pangkapayapaan upang tanganin ang mga makabuluhang panlipunan, pang-ekonomya at pampulitikang reporma na humaharap sa mga ugat ng armadong tunggalian.

Mga inisyal na solusyon

Ang bagong administrasyon ay ipoproklama pa subalit nasa pinakamahusay na interes ng mamamayan ang lumikha at maggiit, sa lalong madaling panahon, ng mga kongkretong hakbang tungo sa tunay na pagbabago, pag-unlad, pagtiwasay at pagsasarili. Ang ‘repormistang’ reputasyon ng administrasyong Aquino ay nakasalalay sa kung gaano kalayo nito kakayaning baligtarin ang mga bigong patakaran ng mga nakaraang administrasyon kabilang ng papaalis na administrasyong Arroyo.

May mga resultang patakarang kagyat na maaabot o maaari nang umpisahan sa unang 100 na araw ng bagong administrasyon na maaaaring maging unang mga hakbang tungo sa tunay na reporma sa bansa:

1. Baguhin ang VAT Reform Law (RA 9377).
2. Baguhin ang awtomatikong paglalaan para sa bayad-utang sa pamamagitan ng pag-amyenda sa Section 31 ng PD 1177 na nagtutulak nito, at gayundin sa pag-amyenda ng Section 26, Chapter 4, Book VI ng EO 292 (Administrative Code of 1987) na nag-uulit sa mismong nilalaman ng Section 31 ng PD 1177.
3. Tiyakin ang badyet ng di bababa sa P281 bilyon para sa edukasyon, P39 bilyon para sa kalusugan at P13 bilyon para sa pabahay sa 2011 pambansang badyet ng gubyerno upang ibalik ang panlipunang serbisyo sa kani-kanilang pinakahuling taunang rurok ng paggastos sa edukasyon kada batang nag-aaral (1998), paggastos sa kalusugan kada tao (1997), at paggastos sa pabahay kada tao (2000).
4. Isuspinde at repasuhin ang Japan-Philippines Economic Partnership Agreement (JPEPA) at ang kasalukuyang negosasyon sa European Union (EU) sa Partnership Cooperation Agreement (PCA).
5. Tipunin ang may iba’t ibang interes na pagrerepaso sa estratehiya ng pakikipagnegosasyon ng gubyerno at ng mga kasunduang inaprubahan sa mga usapan bilang bahagi ng ASEAN (hal., Japan, China, Korea, Australia-New Zealand, India, EU, US at ang ASEAN Trade in Goods Agreement).
6. Tipunin ang may iba’t ibang interes na pagrerepaso upang kilalanin ang mga local na produkto na maaaring bigyan ng dagdag na proteksyong taripa, sa umpisa hanggang sa simpleng abereyds na bound tariff na pinapayagan ngayon sa ilalim ng patakaran ng WTO na 25.8% (mula sa simpleng abereyds ng ginagamit na taripa na 7.1% lamang).
7. Kanselahin ang iskemang stock distribution option (SDO) sa Hacienda Luisita at ipamahagi ang lupa sa mga magsasaka
8. Ipatupad ang kagyat na across-the-board pambansang pagtaas sa sahod na P125.
9. Imbestigahan at papanagutin ang kahahalal-na-Kongresistang si Gloria Macapagal-Arroyo para sa pandaraya sa eleksyon at sari-saring iskandalong korupsyon sa ilalim ng kanyang administrasyon na kinasangkutan niya, ng kanyang pamilya at mga alyado.
10. Ihapag ang 1998 Rome Treaty of the International Criminal Court (ICC) sa Senado ng Pilipinas para sa ratipikasyon.
11. Isuspinde at repasuhin ang Visiting Forces Agreement (VFA) kasama ang US at, samantala, paalisin ang lahat ng tropang militar ng US sa bansa at itigil ang lahat ng nagaganap o planadong operasyon, treyning, ehersisyo, proyekto at iba pang aktibidad na kinasasangkutan ng mga pwersang US.
12. Kagyat na pagpanumbalik sa pormal na usapang pangkapayapaan sa National Democratic Front of the Philippins (NDFP) at Moro Islamic Liberation Front (MILF).

Ito ang mga kinakailangang pansimulang susing elemento tungo sa progresibong pagbubuwis, makatuwirang pagbabayad-utang, higit na responsibilidad ng gubyerno sa mahahalagang serbisyong panlipunan, tunay na repormang agraryo, pagwaksi sa walang-saysay na patakaran ng globalisasyon, pag-aayos sa paninira sa mga pampulitikang institusyon ng bansa, pagbigay-tulak sa proseso ng demokratisasyon, at pagharap sa mga ugat ng armadong tunggalian sa kahirapan at kawalan ng pag-unlad.

Anumang bagong administrasyon na naglalayong maging ‘repormista’ ay kailangang bumuno sa mahahalagang realidad: industriya at agrikulturang lubos na pinahina; naipong mga batas at patakarang pang-ekonomya; isang matigas na burukrasyang kinumplika pa ng mga presyur ng pulitikal na pagbabayad-utang pagkalipas ng eleksyon; at makasariling magkakalubid na pampulitika at pangnegosyong interes (kahit sa sarili nitong hanay). Patuloy na umuunlad ang mga demokratikong prosesonglokal at naghahari pa rin ang iilang makapangyarihan. Sa particular ang administrasyong Aquino ay nahaharap sa kontra-maniobra ng mga kampong Arroyo, Estrada at Villar na may kani-kanyang base sa Senado, Kongreso at mga local na gubyerno.

Sa gitna ng mga pagsubok na ito, lalong nagiging mahalaga ang kagyat na pagpapakita ng malakas na hudyat ng tunay na reporma at mag-establisa ng makabuluhang momentum sa hanay ng mga tunay n a pwersa ng pagbabago sa bansa. Sa kasalukuyang kundisyon ang pinakamahalagang estratehiya sa pag-abot ng inisyal na mga resultang patakarang ito ay ang pagsandig sa lakas ng mga progresibong pwersa sa loob at labas ng gubyerno – sila ang tunay na pinagmumulan ng tulak para sa pagpapatupad at ang pangunahing pwersa na susuporta sa mga unang hakbang na ito tungo sa reporma. – Lathalaing IBON.

Si Mr. Sonny Africa ay ang research head ng IBON Foundation, isang nagsasariling institusyon sa pag-unlad na itinatag noong 1978. Nagsasagawa ito ng pananaliksik, edukasyon, mga publikasyon, gawaing impormasyon at suportang pantaguyod tungkol sa mga isyung sosyo-ekonomiko.